“Zal ik er mijn iPad eens bijnemen?”

Wat is GoTalkNow?

GoTalk Now is een gebruiksvriendelijke app waarmee je van een iPad 

een communicatiehulpmiddel kan maken. De app is volledig zelf instelbaar en opgebouwd rond een aantal pagina’s. Een aanpasbaar rooster maakt het mogelijk om zelf te bepalen hoeveel vakken je per pagina invult. Ook de achtergrond, de kleur, het lettertype, ... van de pagina’s kan naar wens gepersonaliseerd worden. Via pictogrammen (aangekocht of uit de meegeleverde afbeeldingenbibliotheek), eigen foto’s of fotomateriaal van internet kan je op die manier een volledig communicatieboek opbouwen dat je bovendien verder kan uitbreiden of aanpassen. Bij het aantikken van een “knop” spreekt een computerstem of een eigen opname de boodschap uit. 

Hoe zijn we gestart?

We hebben dit hulpmiddel niet van de ene op de andere dag geïntroduceerd. Er is een kleine zoektocht aan voorafgegaan. De mogelijkheden en de gebruiksvriendelijkheid van zowel de iPad zelf als van de communicatieapp moesten bekeken worden. Daarnaast 

is het bepalen van het communicatieniveau van de cliënt noodzakelijk vooraleer te starten met dit hulpmiddel. Het is namelijk belangrijk om te weten of een  cliënt in staat is gebruik te maken van foto’s, picto’s, lijntekeningen enzovoort. Hij of zij moet in de eerste 

plaats zelf begrijpen wat de afbeeldingen voorstellen. Via een demo hebben we de app eerst een tijdje uitgeprobeerd.

Een meerwaarde?

Na een proefperiode bleek dat dit hulpmiddel een aanzienlijke meerwaarde kan bieden. Het gebruik van de iPad wordt eerder als “normaal”, “niet stigmatiserend” ervaren. Wie gebruikt momenteel geen iPad? Hij is niet meer weg te denken in ons dagelijks leven 

en dit in allerlei toepassingen. Ook onze cliënten zijn 

steeds meer vertrouwd met dit medium. De iPad met de communicatieapp is bovendien gemakkelijk te bedienen en meeneembaar. Op die manier is het mogelijk om altijd en overal gebruik te maken van het eigen hulpmiddel. De mogelijkheid om het communicatieboek sterk te personaliseren en voortdurend te actualiseren wordt zowel door de cliënt als de omgeving positief onthaald. Zeker het inbrengen van eigen fotomateriaal is voor de gebruiker een belangrijk aspect. Hierdoor wordt de mogelijkheid om gebeurtenissen buiten de context te vertellen vergroot. Foto’s van familie, vrienden, uitstappen en evenementen worden ingepast en 

regelmatig geactualiseerd. De cliënt kan via de iPad zijn/haar wensen en gevoelens verstaanbaar maken, een gesprek voeren, en er is meer interactie mogelijk. Op die manier groeit het zelfvertrouwen en kan het sociaal netwerk verder uitgebouwd worden. Een bijkomend voordeel is dat de iPad meerdere functies biedt. Naast het gebruik in functie van de communicatie heeft de cliënt ook toegang tot andere toepassingen zoals internet, facebook en meerdere interessante apps.

Hoe wordt het communicatieboek 

aangevuld?

De opstart gebeurt tijdens de logosessies. In eerste instantie wordt gekeken welke begrippen zeker moeten opgenomen worden in het communicatieboek.  We gaan hierbij uit van de persoonlijke noden van de cliënt en zijn directe omgeving. De app wordt ingevuld samen met de cliënt, begeleiding en waar mogelijk ook het netwerk. Er wordt geoefend en waar nodig worden aanpassingen gedaan.

Na een opstartfase is het belangrijk dat het verder 

aanpassen en invullen van de app ook door de begeleiding en/of door het netwerk kan gebeuren. Zij kunnen namelijk zorgen voor continuïteit en veel sneller  inspelen op actuele noden en gebeurtenissen. Een goede samenwerking is hier zeker wenselijk. 

Regelmatig moet de app onderhouden worden en het maken van een back-up is aangewezen. Alle communicatieboeken kunnen bovendien gekopieerd en overgezet worden naar een andere iPad. Waardoor de basis van een boek kan gebruikt worden voor meerdere cliënten en het steeds mogelijk is om nog een kopie bij te houden op een andere iPad.

En hoe ervaren onze cliënten het gebruik van de iPad met 

GoTalk Now?

Christa is een cliënte met een NAH (Niet Aangeboren Hersenletsel), die door een globale afasie niet in de mogelijkheid is haar wensen verbaal te uiten. Zij was meteen enorm enthousiast over de iPad als communicatiehulpmiddel. Zij beschikte al over een communicatiehulpmiddel, maar dit was dringend aan vervanging toe. Zij was al gewoon om met een dynamische structuur te werken en kon al vlot een pagina, een pictogram of een foto terugvinden om haar eigen wensen duidelijk te maken of om te antwoorden op een gestelde vraag. Christa vindt het interessant dat ze de iPad gemakkelijk kan meenemen als ze zich buiten De Bolster beweegt. Ze gebruikt hem bij het boodschappen doen of bij het gaan nuttigen van een drankje, maar ook als ze op vakantie gaat. Zij bepaalt volledig zelf welke soort afbeeldingen ze wil. 

We zien in haar communicatieboek zowel foto’s, al dan niet door haar 

zelf gemaakt, pictogrammen, cartoons, … Zolang ze in staat is zich duidelijk te maken aan de hand van de afbeeldingen, maakt het niet uit hoe de begrippen voorgesteld worden. Haar communicatieboek wordt regelmatig bijgewerkt zowel op haar eigen vraag als op die van de begeleiding. Zo gaf ze zelf aan dat ze een pagina wil met allerlei soorten “belegde broodjes”. We zochten naar passend fotomateriaal en stelden een volledig gamma samen. Eindelijk krijgt ze niet langer een “broodje met groenten” aangeboden als ze een “broodje zonder groenten” wenst. Wanneer de begeleiding boodschappen voor haar wil meebrengen, kan ze ook met haar iPad aangeven wat ze allemaal wenst en ook de hoeveelheden. Gaat 

ze op vakantie met een externe organisatie, dan kan 

ze ook aan de begeleiding ter plaatse haar wensen 

duidelijk maken. Via de knop “kan ik de rekening krijgen alstublieft?” is ze in staat zelf haar drankje te betalen bij een terrasbezoek. Voor Christa hebben we naast haar persoonlijk communicatieboek nog een apart boek met een aantal favoriete recepten ingevuld. Dit maakt het mogelijk om zelf meer betrokken te zijn bij het klaarmaken van een gerechtje. Zowel de ingrediënten als de bereiding 

worden stap voor stap voorgesteld en uitgesproken. Binnenkort wordt er een statief op haar rolwagen geplaatst. Hierop kan haar iPad met kleine versterker aangebracht worden. Dit zal haar communicatiehulmiddel nog gebruiksvriendelijker maken.

Nina, een cliënte in de vestiging te Zwalm, maakt zich vooral verstaanbaar aan de hand van SMOG gebaren. Daarnaast gebruikt ze eveneens de iPad met de GoTalk Now app als bijkomend communicatiehulpmiddel. Ook bij haar startten we met het invullen van het communicatieboek en het inoefenen tijdens de logosessies. Maar ook hier vult de begeleiding haar boek verder aan en wordt het regelmatig geactualiseerd. Haar netwerk zorgt voor het fotomateriaal van de familie. De basis van haar communicatieboek is te vergelijken met dat van  Christa, maar het is volledig gepersonaliseerd volgens haar eigen noden. Zo zien we pagina’s met een duidelijk weekoverzicht, activiteiten in de vrije tijd en in de dagbesteding, personen, feesten, SMOG gebaren enzovoort.

Op een bepaald moment merkte de begeleiding dat Nina het moeilijk had om haar gevoelens duidelijk te maken. Ook al is het niet eenvoudig om gevoelens aan de hand van afbeeldingen voor te stellen, toch slaagden ze erin om dit met emoticons en een passende uitgesproken boodschap te doen. Zij vindt meer rust nu ze ook dit kan verduidelijken. Zelfs liedjes of muziek kunnen achter een knop gezet  worden. Eens de vakantie voorbij is, kan de pagina “vakantie” tijdelijk afgeschermd worden en later opnieuw zichtbaar gemaakt worden. Dit zijn maar enkele van de bijkomende mogelijkheden van de app.

Is dit nu het wondermiddel?

Nee, het blijft een hulpmiddel. Het vraagt een inspanning van zowel de begeleiding als de omgeving van de cliënt. Je moet regelmatig aanpassingen doen, de tijd nemen om de cliënt het hulpmiddel te laten gebruiken als hij/zij een boodschap wil overbrengen en je moet het introduceren bij activiteiten of andere gebeurtenissen.

Het is zeker niet geschikt voor iedereen, maar voor sommige cliënten kan het een meerwaarde bieden voor hun communicatie en verdere ontplooiing.

Martine Van Der Sichel

Logopediste (vestiging Zwalm en NAH Ronse)